ការសំពះរបស់ខ្មែរ

Published: Thursday, 14 May 2015 Written by Chan Virak Singha

ដោយសង្កេតឃើញថា ក្នុងសង្គមខ្មែរយើងបច្ចុប្បន្ន ការធ្វើគារវកិច្ច​គោរព​គ្នាទៅវិញ​ទៅមក បានប្រាសចាក​ពីគុណធម៌ គុណតម្លៃ និងរបៀបបែប​បទដ៏ល្អផូរផង់ របស់​​ដូនតា​ខ្មែរ គេហទំព័រ​អក្សរសាស្ត្រ​ខ្មែរ​សូមលើក​យក​របៀបសំពះខ្មែរ មកចុះផ្សាយ។

ការសំពះខ្មែរ

ខ្មែរលើកដៃសំពះ ដោយលើកដៃទាំងពីរ ផ្គុំគ្នាជារាងក្រពុំឈូក ដោយសារប្រជាជនខ្មែរ គោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា។

សំពះកម្ពស់ត្រឹមដើមទ្រូង

មនុស្សដែលមានវ័យ ឬបុណ្យសក្តិស្មើគ្នា ឬជាមិត្តភក្តិ គេគប្បីលើកដៃសំពះគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយដាក់ដៃត្រឹមដើមទ្រូង។

សំពះកម្ពស់ត្រឹមមាត់

អ្នកដែលមានឋានៈតូច ឬអាយុតិច សំពះអ្នកដែលមានឋានៈខ្ពស់ ឬអ្នកមានអាយុ ច្រើនជាង គប្បីលើកដៃប្រណម​ដោយចុងម្រាម​នៅត្រឹមមាត់ ឯ​អ្នក​​ដែល​មាន​ឋានៈខ្ពស់​ឬអាយុច្រើន ត្រូវសំពះ​​តបវិញដោយ​ប្រណម​ដៃកម្ពស់ដើមទ្រូង។

សំពះកម្ពស់ត្រឹមចុងច្រមុះ

កូនសំពះឪពុកម្តាយ ចៅសំពះយាយ សិស្សសំពះគ្រូ គប្បីលើកដៃឡើង ហើយដាក់ម្រាមដៃត្រឹមចុងច្រមុះ។

សំពះកម្ពស់ចិញ្ចើម

សម្រាប់ថ្វាយបង្គុំព្រះសង្ឃ វត្ថុសក្តិសិទ្ធ ថ្វាយបង្គុំព្រះមហាក្សត្រ។

​   

ខ្លឹមសារសង្ខេប

​      ១. កម្ពស់ដើមទ្រូងៈ សម្រាប់វ័យ ឋានៈស្មើគ្នា ឬមិត្តភក្តិ
      ២. កម្ពស់មាត់ៈ វ័យចាស់ជាង ឋានៈធំជាង ឬចៅហ្វាយ
      ៣. កម្ពស់ច្រមុះ: មាតាបិតាជីដូនជីតា ឬគ្រូបាអាចារ្យ
      ៤. កម្ពស់ចិញ្ចើមៈ ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះសង្ឃឬវត្ថុសក្តិសិទ្ធ
      ៥. កម្ពស់ចិញ្ចើមឡើងលើៈ ទេវតា ព្រះឥន្ទព្រះព្រហ្ម ឬបួងសួង។